ฆราวาสธรรม4

1.       สัจจะ 

 จริง ตรง แท้ มีความซื่อสัตย์เป็นพื้นฐาน เป็นคนจริงต่อความเป็นมนุษย์ของตน

2.       ทมะ 

  ฝึกตน ข่มจิต และรักษาใจ บังคับตัวเองเพื่อลดและละกิเลส และรักษาสัจจะ

3.       ขันติ 

 อดทน ไม่ใช่แพียงแต่อดทนกับคำพูดหรือการกระทำของผู้อื่นที่เราไม่พอใจ แต่หมายถึงการอดทนอดกลั้นต่อการบีบบังคับของกิเสส

4.       จาคะ

 เสียสละ บริจาคสิ่งที่ไม่ควรมีอยู่ในตน โดยเฉพาะกิเลสเพราะนั้นคือสิ่งที่ไม่ควรมีอยู่กับตน ละนิสัยไม่ดีต่างๆ

อริยสัจ4

 1.  ทุกข์  :

 "ความทุกข์เกิดขึ้นได้จากภาวะเกิด  แก่  เจ็บ  ตาย "

ความไม่สมหวังทั้งปวง รวมไปถึงความสูญเสีย ความ

โกรธ  ความริษยา  อาฆาต  ความวิตกกังวล  ความกลัว 

ความอยาก  ความยึดมั่นถือมั่น  การพรัดพราก ฯลฯ 

เหล่านี้ล้วนเป็นทุกข์ทั้งสิ้น

2. สมุทัย : 

เหตุแห่งทุกข์  คือการพิจารณาถึงที่มาของทุกข์นั้นว่า

เพราะอะไร  เกิดขึ้นได้อย่างไร

 3. นิโรธ  : 

ความดับทุกข์  เมื่อรู้ต้นเหตุของความทุกข์แล้ว ก็ต้อง

หาทางกำจัดเสีย  ทุกข์ก็จะไม่เกิดขึ้นอีก  หรือเกิดก็

น้อยลง  โดยการทำความเข้าใจและยอมรับความจริง

ของชีวิต

4. มรรค  : 

หนทางนำไปสู่ความดับทุกข์  คือการใช้ชีวิตอย่างมีสติ

 เพื่อให้เกิดปัญญา ที่จะชี้นำไปสู่หนทางของการพ้นทุกข์  

สังคหวัตถุ4

 1. ทาน  :  

การให้  การเสียสละ  การแบ่งปันเพื่อประโยชน์แก่คนอื่น

ช่วยปลูกฝังให้เป็นคนที่ไม่เห็นแก่ตัว  ไม่ยึดติดวัตถุ  และ

คำนึงเสมอว่าไม่มีสิ่งใดยั่งยืน

2. ปิยวาจา : 

การพูดจาด้วยถ้อยคำที่ไพเราะอ่อนหวาน  จริงใจ

ไม่พูดหยาบคายก้าวร้าว พูดในสิ่งที่เป็นประโยชน์

เหมาะกับกาลเทศะ ถือเป็นบันไดขั้นแรกในการ

สร้างความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง

3. อัตถจริยา : 

การให้ความช่วยเหลือด้วยจิตในที่เป็นกุศล

4. สมานัตตา : 

การเป็นผู้มีความสม่ำเสมอ  โดยประพฤติตัวให้มี

ความเสมอต้นเสมอปลาย  ช่วยให้เป็นคนจิตใจ

หนักแน่น  ไม่โลเล รวมทั้งยังเป็นการสร้างความ

นิยม  และไว้วางใจให้แก่ผู้อื่นอีกด้วย

อิทธิบาท4

                                                         

                                                                            1. ฉันทะ  :  

                                                  ความพอใจในสิ่งที่ตนมี  ตนเป็น  ไม่ต้องการอยากได้ 

                                                  ใคร่มีมากเกินไป ซึ่งจะนำมาสู่ความโลภ

                                                                          2. วิริยะ :

                                                   ความพากเพียรในสิ่งนั้น ไม่ย่อท้อง่ายๆ เมื่อพบกับอุปสรรค

                                                                             3. จิตตะ :

                                                  ความเอาใจใส่ฝักใฝ่ ไม่ล้มเลิกความตั้งใจกลางคันง่ายๆ

                                                  มีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่งนั้นๆ

                                                                             4. วิมังสา  : 

                                                  ความมีเหตุมีผลในเรื่องนั้นๆ  ความรู้จริงด้วยการศึกษา

                                                  อย่างลึกซึ้งถ่องแท้ เพื่อความเข้าใจ และความสำเร็จ

พรหมวิหาร4

                                             

                                                                     1. เมตตา  :  

                                          ความปรารถนาให้ผู้อื่นได้รับสุขทั้งทางกายและใจ

                                                                    2. กรุณา   :  
                                          ความปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์ทั้งทางกายและใจเช่นกัน

                                                                     3. มุทิตา   :  
                                           ความยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดีในเรื่องต่างๆ  โดยไม่คิดริษยา

                                                                     4.อุเบกขา :  
                                           การรู้จักวางเฉย  หรือวางใจเป็นกลาง เพื่อพิจารณา 

                                           สิ่งต่างๆ ไม่ซ้ำเติมผู้ที่ตกอับ พร้อมกับมีน้ำใจให้ความ 

                                           ช่วยเหลือตามสมควร